المسائل الطبریة (محقق حلی)کتاب المسائل الطبریة یا المسائل الخواریات یکی دیگر از رساله های محقق حلی می باشد. ۱ - جایگاه کتابکتاب المسائل الطبریة که شامل ۲۲ مساله فقهی است از کتب ارزشمند محقق حلی (قده) می‌باشد این کتاب به درخواست سدید الدین محمود بن زین الدین علی خواری تالیف شده است. از این کتاب در کتب تراجم نامی دیده نمی‌شود. در نظر محقق حلی وی از جایگاه خاصی برخوردار بوده است و در خطبه کتاب با تعبیر «الامام الکامل» از وی یاد شده است.مؤلف در این کتاب با ذکر عبارت‌هایی از کتب شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی (قده) و استناد به نظریات آنان به جواب این مسائل پرداخته است. ۲ - سبک نگارشسبک نگارش کتاب بیشتر به صورت فقه استدلالی و تفریعی می‌باشد و گاهی نیز بعضی از جواب‌ها به صورت فقه رساله‌ای می‌باشد. مسائلی که در کتاب ذکر شده مربوط به مباحث طهارة، صلاة، نکاح و ارث می‌باشد. ۳ - تالیف و انتشاراز تاریخ دقیق تالیف کتاب اطلاعی در دست نیست ولی احتمالا مربوط به اواخر زندگی مؤلف، حدود سال‌های ۶۶۷ تا ۶۷۶ ق می‌باشد. این کتاب در ضمن کتاب الرسائل التسع در سال ۱۴۱۳ ق چاپ شده است. محقق و مصحح آن فاضل ارجمند شیخ رضا استادی می‌باشد. ۴ - نسخههادر کتاب مقدمه‌ای بر فقه شیعه صفحات ۱۰۴، ۱۰۵، به سه نسخه اشاره شده که دو نسخه آن متعلق به دانشگاه تهران و یک نسخه آن متعلق به دانشگاه شهید بهشتی (ملی سابق) می‌باشد. در مقدمه کتاب نیز به ۶ نسخه از کتابخانه‌های دانشگاه تهران، آستان قدس رضوی، دانشگاه شهید بهشتی، و کتابخانه‌ای در ایرلند اشاره شده که قدیم‌ترین نسخه، نسخه‌ای است در ایرلند که مربوط به قرن هفتم یا هشتم می‌باشد. [۳]
الرسائل التسع، محقق حلی، ج۱، ص ۲۴.
اما تصویری که در ابتدای کتاب آورده شده مربوط به نسخه آستان قدس رضوی که در قرن هشتم نوشته شده می‌باشد و احتمالا از همین نسخه در چاپ کتاب موجود استفاده شده است. ۵ - تقسیم بندی مطالبکتاب از ۲۲ مساله تشکیل شده است که از ابواب بیع، ضمان، نکاح، حج، زکاة، خمس، طهارت، صلاة، قصاص و دیات می‌باشد. در میان این مسائل بیشترین سؤال، از باب صلاة شده است. ۶ - نظریات جدیددر این کتاب کوچک نظریات جدید متعددی از مؤلف ذکر شده که به بعضی اشاره می‌شود. در بحث استناد به خبر واحد وی ملاک را ثقه بودن راوی ندانسته بلکه ملاک را موثوق الصدور بودن آن دانسته و می‌نویسد: و الروایة ضعیفة السند و هی مکاتبة و لا تعطی الوثوق [۴]
الرسائل التسع، محقق حلی، ج۱، ص ۳۲۴.
در مورد سفر به مشاهد و قبور ائمه علیهم‌السّلام و حج با وجود ضرر جانی و نظائر آن این کار را صحیح نمی‌داند و آن را سفر معصیت می‌داند. وی در صفحه ۳۱۳ می‌نویسد: لا یجوز السفر مع ظهور امارة الخوف مثل الخوف من القتل او الجرح او نهب الاموال او الاولاد التی یخشی تبلغها العطب و لو سافر و الحال هذه کان عاصیا و کان السفر معصیة. [۵]
الرسائل التسع، محقق حلی، ج۱، ص ۳۱۳.
۷ - پانویس
۸ - منبعنرم افزار مجموعه آثار محقق حلی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : آثار محقق حلی
|